Syndrom Sthendala

Syndrom Stendhala mimo swej stosunkowo poetyckiej nazwy jest określeniem realnie występujących chorób nerwicowych. Jest to rodzaj zaburzenia, przejawiającego się złym samopoczuciem, zawrotami głowy, przyspieszonym biciem serca, a nawet halucynacjami powstającymi na widok cudownych dzieł sztuki skupionych na małej przestrzeni.

 

Statystyki potwierdzają, że występowanie zaburzeń psychicznych pośród artystów jest częstsze niż w innych grupach zawodowych. Co więcej w tym środowisku nie jest to nawet temat tabu. Nasi przyjaciele, współpracownicy chętnie zwierzają się z dotkliwych przypadłości, prześcigają się w coraz to oryginalniejszych odkryciach odstępstw od szeroko rozumianej normy.

 

Z tej przyczyny środowisko artystyczne bywa określane jako grupa potencjalnego ryzyka w momencie rozpatrywania chorób o podłożu psychologicznym. Należałoby się zastanowić, czy tego typu zaburzenia są wynikiem częstego obcowania ze sztuką, czy też jest ona jedynie katalizatorem ujawniającym określone przypadłości. Nasuwają się pytania: czy sztuka może powodować choroby, czy raczej pomaga artystom sobie z nimi radzić?

 

Wystawa prezentuje tenże dualizm w postrzeganiu dzieła sztuki – z jednej strony wytworu zaburzonego umysłu uciekającego w świat fantazji, magii i skrywanych marzeń sennych, z drugiej być może sposobu na poradzenie sobie ze skrywanymi wewnątrz nas problemami. W takim wypadku, czy niezły obraz jest tylko domową metodą na poradzenie sobie z chorobami psychicznymi, czy jako taki może stać się przyczynkiem do wywołania choroby u odbiorcy. Stając się tym samym zapalnikiem wywołującym niespodziewany ciąg tragicznych wydarzeń, jak w filmach włoskiego reżysera Argento, gdzie dzieła sztuki prócz pewnego naddatku symbolicznego, wartości estetycznych i intelektualnych, zawierają w sobie dodatkowy ułamek, dzięki któremu oddziałują również w sposób somatyczny na widza? Czy można tak zaprojektować obiekt, by uruchamiał w oglądającym określone reakcje, mogąc jednocześnie wpływać na jego samopoczucie?

 

Aurelia Nowak, Monika Marciniak kuratorki wystawy

 

Tymek Borowski, Maja Drosik, Łukasz Jastrubczak, Szymon Kobylarz, Tomasz Kowalski, Kris Lemsalu, Tomasz Mróz, Dominika Olszowy, Anna Orłowska, Radek Szlaga, Paweł Śliwiński, Tarwuk, Zorka Wollny

 

Kuratorki: Aurelia Nowak, Monika Marciniak

 

Organizator: Akademia Sztuki w Szczecinie

Współorganizator: Muzeum Narodowe w Szczecinie