Platerówka - miejsce rewitalizacji przestrzeni publicznej poprzez sztukę

Rewitalizacja – zwrot ten najczęściej kojarzony jest z działaniami, które mają polepszyć jedynie powierzchowny wizerunek miast. Posunięcia te, pozbawione głębszej refleksji, często łączą się wyłącznie z odnowieniem fasad kamienic czy bloków.

Za świecącymi sztuczną nowością elewacjami równolegle istnieją popadające w coraz większą ruinę światy podwórzy i zaułków. Indywidualna historia i specyfika miejsc znika. Sprzeciw, wobec takiego stanu, rzeczy poprzez swoją działalność wyraża Natalia Szostak. Stworzona przez nią Platerówka jest wyjątkowym punktem na mapie Szczecina. Dzięki energii artystki jak i jej sąsiadów skupionych wokół podwórka na ulicy Emilii Plater, możemy zobaczyć jak sztuka wpływa bezpośrednio na życie ludzi.

 

Drzewo – lipa rosnąca na podwórzu – stało się wyznacznikiem, wokół którego Szostak budowała narracje ostatnich wydarzeń na Platerówce, prowadziła rozmowy z mieszkańcami, zachęciła ich ponownie do artystycznego współdziałania. W grudniu w ramach spotkania bożonarodzeniowego mieszkańcy wspólnie przygotowali ozdoby i przystroili górujące nad ich głowami drzewo, towarzyszył temu śpiew kolędników i wszystko co kojarzy się z ciepłą rodzinną atmosferą świąt.

 

W lutym nastąpiło podsumowanie działań. Działań, które skupiały się na rejestracji rozmów, wspomnień i refleksji dotyczących nie tylko drzewa ale także próby odkrycia jak największej ilości szczegółów z przeszłości tego miejsca. Miejsca, takie jak przestrzeń Platerówki, są bowiem pełne nawarstwiających się historii. Szostak z pietyzmem podchodziła do ujawnienia chociaż części z nich.

 

Mieszkańcy stworzyli także prace, które w dowolny sposób odwoływać się miały do tematu „Moje miejsce”. Każdy z nich miał ten sam punkt wyjścia – kawałek drewna przekazany przez artystkę – kwestie interpretacji tematu i dobór techniki pozostawiła ich wyobraźni. Szersza widownia mogła podziwiać efekt końcowy podczas wernisażu czy raczej spotkania zatytułowanego „Utwór Lokatorski”, na którym można było napić się ciepłej herbaty, obejrzeć film dokumentalny podsumowujący kolektywne działania, posłuchać skomponowanej specjalnie na tę okazję piosenki oraz zapoznać się z pracami związanych z projektem artystów: kolektywu twórczego OLTA, Wojciecha Brożka, Ady Krawczak i Łukasza Jasturbczaka. W centralnej części podwórza, na wspomnianej już lipie umieszczony został portret Pani Wiktorii, która mieszkała na Platerówce przez 60 lat, przekazanego przez nią specjalnie na tę okazję. To właśnie w jej mieszkaniu działa aktualnie „lokalne centrum sztuki”, stała się ona także jedną z głównych bohaterek filmu dokumentalnego.

 

Ostatnie realizacje w ramach „Platerówki” były częścią programu „1na1 – Mistrz i uczeń”. Stanowiły one kwintesencje tego o czym Lucy Orta pisała jako „witalnej przestrzeni” – „Miasto nie jest dekoracją; to witalna przestrzeń dla interakcji oraz rdzeń aktywności społecznej, wektor wymiany oraz stale zmieniającego się scenariusza”. Rewitalizacja miast jest odpowiedzialnym zadaniem ponieważ składa się ona z działań na „żywym organizmie” – w ten sposób można bowiem traktować tkankę miejską. Postrzegać ją można jako lekturę, która poddawana jest procesom zarówno pisania jak i czytania, palimpsestu, na którym nawarstwiają się kolejne historie, pamiętać jednak należy, iż nie jest to nigdy lektura dana na wyłączność.

 

Na koniec trzeba wspomnieć, że Natalia Szostak jest nominowana do Nagrody Artystycznej Miasta Szczecin za rok 2013!

Foto: 
Anna Sienkiewicz

Zobacz również