W piatek 11. kwietnia o 19:30 w Kościele Garnizonowym w Szczecinie artyści Opery na Zamku wykonają mszę estońskiego kompozytora Arvo Pärta uzupełnioną krótkimi utworami religijnymi autorstwa Węgra Györgyego Deáka-Bárdosa.
Arvo Pärt (ur. 1935) z początku zdeklarowany awangardzista swój nowy styl odnalazł w połowie lat siedemdziesiątych, a jego pełną manifestacją stały się utwory Für Alina (1976) oraz Spiegel im Spiegel (1978). Później nastąpiła cała seria dzieł wokalnych, których kulminacją stała się Pasja według św. Jana, skomponowana w roku 1982, a wydana siedem lat później. Dziś jest ona powszechnie uważana za jeden z najważniejszych utworów końca XX w. Swoją nową technikę Pärt określił mianem tintinabulli (od łacińskiego słowa dzwonek), w całkowicie nowy sposób nawiązując do mistycznej tradycji średniowiecznego chorału gregoriańskiego i wielogłosowości późnego średniowiecza oraz renesansu.
System dźwiękowy, jaki stosuje ten estoński kompozytor, jest ścisły i logiczny – głosy poruszają się według ścisłych zasad, dwa z nich wędrują po dźwiękach triady, podczas gdy pozostałe poruszają się za pomocą ściśle określonych reguł po skali diatonicznej. Powstałe w ten sposób współbrzmienia, mimo skojarzeń z muzyką dawną, poprzez pojawiające się współbrzmienia septym i sekund brzmią świeżo i współcześnie. Berliner Messe jest dziełem powstałym w roku 1990.
Oryginalnie msza przeznaczona była wyłącznie na głosy z towarzyszeniem organów, dopiero późnej kompozytor sporządził wersję z towarzyszeniem smyczków. Dzieło, choć krótkie i niezwykle skondensowane, zawiera w sobie stałe, niezbędne części cyklu mszalnego: Kyrie, Gloria, Sanctus, Agnus Dei, poszerzone o dwukrotne Alleluja i hymn Veni Sancte Spiritus. Dzieło łączące tradycję Kościoła Wschodu i Zachodu jest jednym z najbardziej dobitnych przejawów ciągle obecnej tradycji mistycznej we współczesnej muzyce.
Mszę Arvo Pärta dopełnią krótkie utwory religijne Györgyego Deáka-Bárdosa (1905–1991), węgierskiego kompozytora i organisty, również świadomie nawiązującego do dawnych technik kompozytorskich w poszukiwaniu odwiecznych prawd o istocie stworzenia i zmartwychwstania.
Koncert poprowadzi Małgorzata Bornowska.
Program:
I. György Deák–Bárdos – cztery utwory wielkopostne na chór mieszany a cappella
1. Tristis est anima mea
2. Crucifigatur
3. Eli, Eli
4. Consummatum est
II. Arvo Pärt - Berliner Messe na chór mieszany i orkiestrę smyczkową
Części:
1. Kyrie
2. Gloria
3. Erster Alleluiavers
4. Zweiter Alleluiavers
5. Veni Sancte Spiritus
6. Credo
7. Sanctus
8. Agnus Dei
Honorowym Patronatem koncert objął Arcybiskup Metropolita Szczecińsko-Kamieński Andrzej Dzięga.
Bilety w cenie 10 zł do nabycia na stronie internetowej Opery na Zamku.
