Kolejna odsłona programu TRAFO MEDIA LAB w Trafostacji Sztuki w Szczecinie prezentuje dialog dwóch młodych artystów, dla których punktem wyjścia dla poszukiwań były historia i zmieniająca się funkcja miejsc.
Mateusz Kiszka w cyklu fotografii Martwa Wisła bada teren sztucznego ramienia Wisły, które miało w założeniu regulować tory rzeki w czasie wiosennych roztopów. Jego fotografie są dokumentacją przeobrażającego się pejzażu, miejsc na pozór banalnych lecz kryjących w sobie ważne dla Polski wydarzenia. Wideo Gazownia Miejska Warszawa Urszuli Kozak pokazuje wnętrze wypełnionej wodą rotundy, imponującej budowli, która jest częścią nieczynnej od 1978 roku warszawskiej Gazowni Miejskiej. Artystka dokonuje ingerencji w przestrzeń opuszczonego i ulegającego degradacji budynku.
Martwa Wisła Mateusza Kiszki to dyplomowy cykl 29 fotografii zrealizowany w 2012 roku w pracowni Piotra Chojnackiego na Akademii Sztuki w Poznaniu. Bohaterem są tereny wokół liczącej dwadzieścia cztery kilometry odnogi Martwej Wisły. Artysta rejestruje opustoszałe wsie rybackie, wraki brytyjskich statków, którymi po II wojnie światowej dostarczono żywność, popadającą w ruinę Stocznię Gdańską, groblę zbudowaną w XVII wieku przez osadników holenderskich czy usytuowane przy ujściu rzeki do Bałtyku Westerplatte. Inspiracją do stworzenia cyklu były prace takich klasyków amerykańskiej fotografii dokumentalnej jak Joel Sternfeld, Joel Meyerowitz, Stephen Shore czy Alec Soth. Jednak, jak zauważył Wojciech Wilczyk na swoim blogu Hiperrelaizm, działanie Mateusza Kiszki ma rys indywidualny, a wiślane plenery dalekie są od amerykańskich pejzaży Sternfelda czy Sotha. Nie można porównywać ukształtowania terenu, form zabudowy i, co niezwykle ważne, światła. Mateusz Kiszka fotografując wspomniane okolice szuka miejsc nie tylko atrakcyjnie wyglądających w kadrze, lecz także takich, które niosą w sobie pewien ciężar historycznych doświadczeń. I to właśnie one połączone z bezruchem wody i degradacją przybrzeżnych terenów powodują, że spokój płynący ze statycznych kadrów powoli rozmywa się, zamienia w poczucie pustki i tęsknoty za utraconymi możliwościami.
Dwie rotundy, pozostałość po Gazowni Miejskiej w Warszawie, powszechnie nazywane są polskim koloseum. Do 1978 roku ich środek wypełniały olbrzymie zbiorniki przechowujące tysiące metrów sześciennych gazu służącego do oświetlania stolicy. Urszula Kozak reinterpretuje przestrzeń jednego z budynków, dzisiaj wypełnionego stojącą wodą, ukazując architektoniczne piękno monumentalnego wnętrza i jego harmonię. Jest to temat, który już wcześniej eksplorowała w wideo Elekrownia Jądrowa Żarnowiec, traktując budowlę jako opuszczone „ciało”, które ulega codziennemu, biologicznemu rozpadowi, jako swoisty pomnik technologii, która choć kiedyś była niezbędna i niezastąpiona, dzisiaj wydaje się tylko szkodliwa. Jednak w przeciwieństwie do wideo o elektrowni, gdzie kamera łagodnie dokumentuje artystkę pływającą po sztucznym basenie w opuszczonym kompleksie budynków, w najnowszym wideo Kozak pokazuje się tylko na chwilę. Stosuje formalny zabieg używając jednego nieruchomego kadru do filmowania swojej interwencji w przestrzeni obiektu gazowni. Ogień z kolorowych rac dymnych ożywia wnętrze szkieletu. Zabytek zmienia swoją pierwotną funkcję i staje się scenerią dla artystycznego performansu dając nadzieję na ponowne zagospodarowanie tego zapomnianego fragmentu Warszawy.
Mateusz Kiszka (ur. 1985), absolwent Katedry Fotografii Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu. Zajmuje się fotografią dokumentalną. Jego prace były pokazywane m.in.: na Fotofestiwalu (Łódź, 2008), w Galerii Sztuki Wozownia (Toruń, 2009) oraz w Zachęcie Sztuki Współczesnej (Szczecin, 2011).
Urszula Kozak (ur. 1989), ukończyła Liceum Plastyczne im. A. Kenara w Zakopanem. Jest absolwentką Katedry Intermediów na Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Współorganizuje wydarzenia promujące sztukę wideo oraz performans i współpracuje z wydawnictwami muzycznymi. W 2014 roku otrzymała nagrodę Grand Prix w konkursie festiwalowym Inspiracje 2014 (Szczecin) za pracę Elekrownia Jądrowa Żarnowiec. Urszula Kozak mieszka i pracuje w Warszawie.
MEDIA LAB jest to druga, po TRAFO PLUG INŁ PROJECT ROOM, cykliczna seria wystaw w Trafostacji Sztuki w Szczecinie, która prezentuje dialog dwóch popularnych mediów: wideo i fotografii. Program bada ich funkcję, kontekst i rolę oraz analizuje ich wzajemne relacje. Pokazuje, gdzie kończą się granice obu mediów, a gdzie mogą być one przekraczane. Celem jest również wywołanie dyskusji na temat miejsca wideo i fotografii w kontekście dominujących obecnie tendencji opartych na przekazie cyfrowym czy wirtualnym.
Co dwa miesiące począwszy od 30 stycznia 2015 roku MEDIA LAB przedstawia dwóch wybitnych artystów młodego pokolenia. W ramach MEDIA LAB pokazane już zostały prace Karola Komorowskiego i Alana Warburtona, druga odsłona zaprezentuje Mateusza Kiszkę i Urszulę Kozak, a kolejne będą dialogiem Filipa Ćwika i Volkana Kızıltunça, duetu Epectase (Corentin Fohlen i Jérôme Von Zilw) i Krzysztofa Maniaka, Tomasza Wiecha i Pawła Żukowskiego oraz Marka Kucharskiego i Dominiki Gęsickiej.
---
